Description

Józefów Biłgorajski zwany też Ordynackim lub Roztoczańskim został założony na gruntach wsi Majdan Nepryski w 1725 roku przez Tomasza Zamoyskiego i był ostatnim miastem powstałym w obrębie Ordynacji Zamojskiej. Tomasz Zamoyski chciał, by nowe miasto stało się centrum handlowym, usługowym i administracyjnym. W Józefowie rozwijał się głównie handel, rzemiosło, sitarstwo, a także kamieniarstwo. Józefów położony jest na Roztoczu Środkowym nad rzeką Nepryszką. Obszar wokół Józefowa to miejsce gdzie stykają się trzy parki: Roztoczański Park Narodowy, Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej oraz Krasnobrodzki Park Krajobrazowy.Wkrótce po wydaniu przywileju lokacyjnego rozpoczęto w Józefowie budowę domów, ratusza i kościoła parafialnego. Prace miały największe nasilenie w latach 1726–1728. W połowie XVIII wieku Józefów był centrum klucza dóbr Ordynacji Zamojskiej, do którego, oprócz miasta, należało osiem wsi. Od 1772 do 1776 roku miasto znalazło się w zaborze austriackim. Po trzecim rozbiorze, do 1809 roku, Józefów znajdował się ponownie w granicach austriackich, potem tereny włączono do Księstwa Warszawskiego. W 1815 roku Józefów znalazł się w Królestwie Polskim. Układ urbanistyczny Józefowa Roztoczańskiego został oparty na planie otwartym. Jest to typ założenia bez przedmieść, z centrum w postaci rynku. Rynek ma obecnie kształt prostokąta jednak pierwotnie był założony na planie kwadratu o boku około 170 m (wymiar 170 m podają w swoich opracowaniach Władysław Ćwik i Elżbieta Przesmycka. Natomiast Jan Górak podaje, że bok rynku w Józefowie miał 173 m). Rynek został zorientowany narożnikami do stron świata, z zamkniętą pierzeją południową. Do II wojny światowej zabudowę przyrynkową stanowiły domy podcieniowe zwrócone szczytami do rynku. Wykorzystane w Józefowie rozwiązanie określa się jako podcienia gankowe. Większość z budynków posiadała szerokie sienie przejazdowe przebiegające wzdłuż ich długości. Były to domy parterowe, niektóre posiadały mieszkalne poddasza. Według Kazimierza Moszyńskiego typowe dla Józefowa były domy podcieniowe wsparte na 5 słupach. Większość domów podcieniowych była kryta dachami naczółkowymi, rzadziej występowały dachy półszczytowe, dymnikowe i dwuspadowe. W 1860 roku w Józefowie istniał tylko jeden budynek piętrowy. Kazimierz Moszyński pisał o nim: „Najozdobniejszy jest budynek piętrowy w Józefowie, jego podcieniowe łuki zdradzają obce wzory”.  Domy murowane pojawiły się w Józefowie po 1818 roku. Były to dwa domy zbudowane dla majstrów pracujących w kamieniołomie oraz budynek magazynu składowego. W latach 1726–1728 w centrum rynku zbudowano ratusz z podcieniami. Ratusz był zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 30x45 m. W sąsiedztwie znajdowały się jatki. Według Jana Góraka „Pierwszy ratusz był niezwykle obszerny z handlowym podcieniem, jedyny tego rodzaju obiekt w miasteczkach Zamojszczyzny”. Budynek ratusza spłonął w 1818 roku (data wg Władysława Ćwika) lub w 1848 roku (data wg Jana Góraka). Jan Górak dodaje też, że ratusz spłonął „wraz z całą pierzeją zachodnią przez co rynek uległ deformacji do kształtu prostokąta”. Podsumowując rozwój przestrzeni Józefowa Jan Górak pisze: „W pierwszej fazie rozwoju miasta zabudowa pozarynkowa powstawała wzdłuż ulicy wybiegającej z północno-zachodniego narożnika w kierunku zachodnim, nieco później uformowała się równoległa do niej uliczka wychodząca z narożnika południowo-zachodniego, w ostatniej fazie rozwoju wznoszono domy przy uliczce prowadzącej do założenia dworskiego”. W południowej części rynku osiedlali się Żydzi, w zachodniej pierzei rynku zbudowali synagogę, początkowo drewnianą, po pożarze w 1850 roku odbudowaną jako budynek murowany. W południowej części miasta usytuowano kirkut. Natomiast we wschodniej części miasta wybudowano kościół parafialny.  Ratusz zbudowany w II połowie XVIII wieku po pożarze pierwszego ratusza. Budynek wielokrotnie przebudowywany, ostatnia przebudowa miała miejsce w 1956 roku.  Dom Ludowy, projekt został przygotowany na zamówienie Spółdzielczego Stowarzyszenia Spożywców „Jedność” w 1925 roku. Autorem był J. Lekowicz z Biłgoraja. Budynek dawnego Domu Ludowego jest murowany, dwukondygnacyjny, kryty dachówką. W projekcie na parterze przewidziano sklep spółdzielczy z magazynem oraz mieszkanie dla administratora budynku. Na I piętrze mieściła się sala widowiskowa ze sceną, garderoba i szatnia oraz czytelnia. Budowa trwała do wiosny 1929 roku. Przy budowie pomagali mieszkańcy, którzy także dostarczali materiałów budowlanych. W 1943 roku Józefów i okolice nazywane były "Republiką Józefowską". Kompleksy leśne Puszczy Solskiej dawały schronienie licznym ugrupowaniom partyzanckim. Józefów był uważany przez Niemców za centrum ruchu oporu. To stąd pochodził por. Konrad Bartoszewski pseudonim "Wir", jeden z najwybitniejszych partyzanckich dowódców działających na Zamojszczyźnie. I z tego powodu Józefów był wielokrotnie bombardowany. Niemcy podjęli nawet niezbyt udaną próbę ostatecznej pacyfikacji miejscowości. Zginęło wielu mieszkańców miasteczka, a pamięć o tych wydarzeniach przedstawia pomnik na józefowskim rynku. Jest on wykonany z wapieni z pobliskiego kamieniołomu, a jego autorem jest Adam Grochowicz. Całość projektu pięknie się komponuje z otoczeniem rynku prawie w całości wykonanym w józefowskich wapieni. Po środku rynku ciekawe rzeźby  z ciekawa fontanną. Na jednym z budynków , na wysokości Domu Kultury duży na całą ścianę mural, również widoczny z miejsca ukrycia kesza. roztocze.org.pl

Kesz - magnetyk - w zacisznym miejscu.

Opis skrzynki pochodzi z serwisu Opencaching.PL.

Log entries
  • There are no logentries yet
Photos
Information
28.11.2017 (28.11.2017)
Cache name JÓZEFÓW - rynek- mural
HintZ dala od przechodniów. po lewej stronie Domu Kultury.
CountryPoland
GridsquareJJ00AA00AA
Latitude0.000000
Longitude0.000000
DifficultyEasy
TerrainHandicapped accessible
Logger
Empty
Rate
0 votes
Recommend

Geocaching of a different kind

  • 01
    SOTA Caches

    Log your SOTA activations on APRS Caching too

  • 02
    APRS Caches

    Weather stations, digipeaters, and iGates - turn your APRS stations into APRS Caches

  • 03
    Living APRS Caches

    Even you are able to turn into a living APRS Cache

  • 04
    Geo Caches

    Log your OpenCaching finds with your APRS enabled device